STİP ALTERNATİF İLETİŞİM SETİ (RHB1109)

STİP ALTERNATİF İLETİŞİM SETİ

 

 

SETİN İÇERİĞİ

 

Kullanma kılavuzu kitabı (128 sayfa)

Ortalama 120 adet 65 mm x 65 mm ebadında fotograflı kart

Ortalama 140 adet 45 mm x 45 mm ebadında resimli (clip art) kart

1 adet taşıma dosyası (6 plastik sayfalı)

2 adet iletişim panosu (35 X 25 cm)

2 adet Görsel plan panosu (12.5 x 35 cm)

8 adet pul

5 adet Sembol pekiştirme kartı

5 adet pul

Yeteri miktarda kendiliğinden yapışkanlı cırt cırt bant

20 adet gerçek nesne

 

KISA SÜREDE ETKİLİ SONUÇ...

 

Başarıszılık olasılığı neredeyse yok gibi. 

 

STİP seti kullanma kılavuzu eşliğinde kolayca hazırlanır ve uygulanır. En ağır düzeydeki

çocuklar bile programı başarıyla tamamlayabilmekte ve hızlı bir değişim / dönüşüm

yaşayabilmektedirler. Zihinsel gelişimi iyi olan, ancak iletişim kurmakta güçlük çeken

otistik çocuklar ise, kısa sürede programı tamamlayarak, yaşam kalitelerini yükseltirler.

 

STİP NEDİR?

 

Sembol Temelli İletişim Programı

 

Bu program otizmli bireyler için geliştirilmiş ve sembollere dayalı bir çerçevede verilmiştir. Program obje sürekliliği ve temel beceri kapsamında olan gerçek eşleme çalışmasıyla başlar. Dolayısıyla ağır düzeyde gerilik gösteren çocuklar da programdan yararlanmakta ve ilerleme göstermektedirler. Doğrudan resimli kartlarla iletişim kurmayı öngören alternatif iletişim sistemlerinde düşük zihinsel performansa sahip olan çocuklar resim ayırt etme aşamasında uzun süre kalabilir, hatta bir kısmı bu aşamayı geçemeyebilir. Oysa STİP’te böyle bir olumsuzluk söz konusu değildir. Çünkü çocuk, gerçek nesne eşleme basamağını geçtikten sonra resimli kartları eşlemeyi, daha sonra ise gerçek nesneleri resimli kartlarıyla eşleme basamağına geçer ve bu basamağı da kısa sürede başarı ile sonuçlandırır.

İletişim sürecinde alıcı dil becerilerinin olması gerekli bir koşuldur. Çünkü alıcı dil becerileri gelişmeyen çocuk basit ve temel isteklerini herhangi bir biçimde belirtebilir, ancak diğer bireylerin isteklerini anlayamaz ve dolayısıyla sağlıklı bir iletişim süreci hiçbir zaman oluşmayabilir.

Programda iletişimi eğitimci başlatır ve çocuğun karşılık vermesi sağlanır. Çocuk eğitimcinin başlattığı iletişime bağımsız olarak sembollerle cevap vermeyi öğrendikten sonra, sembollerle istekte bulunmak için iletişim başlatmayı öğrenir.

Klasik alternatif iletişim sistemlerinde alıcı dil becerilerini kazandırma çalışmaları yer almaz. Öyle ki, işitsel eşlemeye bile yer verilmez. Cümle kurma aşamasında oluşturulan sözcükler eğitimci tarafında ifade edilir; ancak çocuğun tekrarlaması için ısrar edilmez. Hatta bu yöndeki ısrarlar yasaklanmıştır. STİP’te ise ilk aşamadan itibaren görsel eşleme ile birlikte işitsel eşlemeye de önem verilir ve gösterilen nesneler sözel ifade ile desteklenir. İlk çalışmalarda temel amaç görsel algı çalışmalarıdır. Bu nedenle çocuğun sözel ifadeleri anlaması beklenmez.

Doğrudan resimli kartlarla iletişim kurmayı öngören alternatif iletişim sistemlerinde birey resimli kartlarda istemeyi öğrenir. Alıcı dil becerileri olmayan bireyler için başkalarını anlamayı kolaylaştırıcı bir uygulama veya yöntem bulunmamaktadır. Oysa STİP’te birey, hem talepte bulunmayı öğrenir, hem de kendisine yöneltilen talepleri anlar; çünkü diğer bireyler de taleplerini görsel sembollerle desteklemektedirler. Böylece iletişim her iki taraf için de anlamlı hale gelir. Ayrıca her iletişim sürecinde diğer bireyler resimli kartlarla birlikte belirtmek istediklerini sözel olarak da ifade ettikleri için bireyin alıcı dil becerileri de zamanla gelişme gösterir.

Düşük işlevli çocuklar genelde çevrelerinde bulunan nesnelere etiketler koyarak, çağrışım yoluyla daha iyi öğrenirler (Grandin). Bu programda ise öncelikle nesne resimleri belirgin bir şekilde kartlara yansıtılarak çocuklara sunulur, sözel ifadelerle desteklenir ve kartlarda resimlerle birlikte yazılışları verilir. Giderek resimleri silikleştirip resimleri ifade eden semboller (sözcükler) belirginleştirilir.

 

 

Kazanımlar

 

1. Çocuğun eğitim almasını engelleyici düzeyde problem davranışının olmaması

 

2. En az bir dakika istenilen yerde oturma.

 

Önkoşul Olmayan Beceriler

 

Aşağıda sıralanan becerilerin çocukta olması gerekmez.

 

1. Göz teması

 

2. Alıcı dil becerileri

 

3. Ses çıkarma

 

Ve daha üst beceriler ön koşul değildir.

 

Program 6 bölümden oluşur.

 

1. Bölüm dikkat yöneltme ve obje sürekliliği ile ilgili çalışmaları içerir.

 

2. Bölüm temel eşleme çalışmalarını içerir.

 

A. Gerçek nesneyi gerçek nesne eşleme

 

B. Nesne fotoğrafını nesne fotoğrafı ile eşleme

 

C. Gerçek nesneyi gerçek nesne fotoğrafıyla eşleme

 

3. Bölüm çocuğa iletişim başlatmayı ve isteklerini resimli kartlarla belirtmeyi öğretme çalışmalarını içerir.

 

A. Gerçek nesne fotoğraflarını kullanarak talepte bulunma

 

B. Gerçek nesne resimlerini (çizimlerini) kullanarak talepte bulunma

 

4. Bölüm konuşma becerileri gelişmeyen ancak yazı sembollerini kullanabilme potansiyeline sahip bireylere yazı sembollerini

kullanarak iletişim kurma becerisini öğretme çalışmalarını kapsar.

 

A. Yazı sembollerini (yazılı sözcükleri) anlama

 

B. Yazı sembolleriyle (sözcük yazarak) talepte bulunma

 

5. Dönüştürülebilir Sembol Pekiştireç Kullanma

 

6. Görsel planları takip etme

 

Çalışma Süresi:Her oturum ortalama 10-15 dakika olmalıdır. Günde en az 3, en fazla 6 oturum çalışılmalıdır. İki oturum arasındaki süre ortalama 10 dakika olmalıdır. Haftanın 6 günü çalışılmalıdır.

Kullanılan Nesneler:Çocuğun günlük yaşamda sıkça gördüğü ve kullandığı nesneler kullanılmalıdır. Her oturum için mutlaka pekiştireç listesinden seçilen sosyal, yiyecek veya nesnel pekiştireçler kullanılmalıdır.

 

HEDEF VE KAZANIMLAR

 

* Nesne Sürekliliği

 

* Görsel Algı ve Dikkat

 

* Total İletişim Becerileri

 

* Alıcı Dil Becerileri

 

* İfade Edici Dil Becerileri

 

* Sembol Pekiştirme Sistemi

 

* Günlük Görsel Planları Takip Edebilme

 

* Ajanda Kullanma Becerileri

 

STİP Kimler için Kullanılabilir?

 

> 3 yaş üstü bireyler

 

> Söylenenleri anlayan, ancak konuşamayan bireyler

 

> Anlamsız Konuşan ve konuşmaları anlamayan bireyler

 

> Tek sözcük kullanan bireyler

 

> Konuşması anlaşılamayacak düzeyde bozuk olan bireyler

 

> Kısaca ileri düzeyde iletişim sorunu yaşayan tüm bireyler

 

Setin Hazırlanması

 

Fotoğraflı ve resimli kartların hazırlanması:

 

STİP seti ile birlikte verilen kartların uzun süreli kullanılabilmesi ve dayanırlılığının arttırılması için mutlaka PVC veya koli bant ile kaplanmalıdır. Sonra geniş cırt banttan kare biçiminde ortalama 1.5 cm

 ebadında kesilir ve kartların arkasına yapıştırılır.

 

Taşıma dosyasının hazırlanması:

 

Her yaprak için 3 adet 17 cm ebadında ince cırt bant kesilir ve önlü arkalı eşit aralıklarla yatay olarak yapraklara yapıştırılır. 3 yaprak için 18 adet 16.5 cm

 ebadında ince cırt bant kesilir. 

 

İletişim panolarının hazırlanması:

 

Her pano için 3 adet 34 cm ebadında cırt bant kesilir ve eşit aralıklarla dikey olarak panolara yapıştırılır. İki pano için 6 adet 34 cm adet 17 cm

  ebadında ince cırt bant kesilir. 

 

Panoların üst kısmında orantılı olarak delgeçle iki delik açılabilir ve iple duvara asılabilir. Ayrıca çift taraflı bantla veya hamur yapıştırıcı ile duvara sabitlenebilir.

 

Görsel plan panolarının hazırlanması:

 

Kullanılacak olan etkinlik/iş kartlarının ebadı 5 veya en çok 7 cm ebatında olmalıdır. Panoların alt kısmına 11.5 cm

 uzunluğunda ince cırt band kesilerek yapıştırılır. Yukarıdan aşağıda doğru karşılıklı 2'şer adet yuvarlak cırt band yapıştırılır (toplamda her panoda 8 adet yuvarlak band olmalıdır).

 

Sembol pekiştireç tabakalarının hazırlanması:

 

Kullanma klavuzunun sonundaki sayfalar makasla kesilir. Siyah dairlerin içi kesilerek çıkarılır ve çerçeve tabakanın üzerine denk gelecek şekilde bırakılır, sonra kalemle iz bırakılarak yuvarlak cırt bantları izli yerlere yapıştırılır.